Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2011

Κατασκευή Μπαγλαμά-Baglama construction 12.


Καλησπέρα σας,
     Με την σημερινή ανάρτηση, ξεκινάμε την ενότητα που αφορά το αρμονικό επίπεδο- (καπάκι) του μπαγλαμά. Η σωστή επιλογή της ξυλείας για το καπάκι του οργάνου, καθώς και η επιμελημένη κατασκευή του, αποτελούν σημαντικότατους παράγοντες για ένα εύηχο αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα, το καπάκι ενός έγχορδου μουσικού οργάνου, επηρεάζει την συνολική ηχητική του απόδοση ,όσο κανένα άλλο μέρος του οργάνου. Μερικά από τα θέματα που θα μελετήσουμε σήμερα είναι τα εξής:

·         Η επιλογή της ξυλείας για το καπάκι του μπαγλαμά-χαρακτηριστικά ενός ποιοτικού καπακιού.

·         Χονδρική αρχική κοπή του καπακιού(unformed).

·         Σχεδίαση για την παταδούρα της φιγούρας του καπακιού.

·         Κατασκευή παταδούρας για κόλληση φιγούρας καπακιού.

·         Κόλληση φιγούρας-πρεσάρισμα.

·         Προετοιμασία καπακιού για κόλληση καμαριού.


ΕΝΟΤΗΤΑ Γ (ΑΡΜΟΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ-ΚΑΠΑΚΙ ΜΠΑΓΛΑΜΑ) ΒΗΜΑΤΑ 15-16-17 (ΕΠΙΛΟΓΗ ΞΥΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΚΑΠΑΚΙΟΥ-ΑΡΧΙΚΗ ΚΟΠΗ ΚΑΠΑΚΙΟΥ-ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΠΑΤΑΔΟΥΡΑΣ ΓΙΑ ΣΤΟΜΙΟ ΚΑΙ ΦΙΓΟΥΡΑ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΤΑΔΟΥΡΑΣ ΦΙΓΟΥΡΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΜΙΟΥ-ΚΟΛΛΗΣΗ ΦΙΓΟΥΡΑΣ ΚΑΠΑΚΙΟΥ)

Επιλογή ξυλείας για αρμονικό επίπεδο (καπάκι) μπαγλαμά:

   Για την κατασκευή του καπακιού, ένα από τα καλύτερα ξύλα είναι το Ευρωπαϊκό έλατο -(European spruce), η καθαρή πυκνότητα του ξύλου μπορεί να φτάνει έως και 0,65gr/cm3 ,σε 15%υγρασία ξύλου. Το είδος της ελάτης, για τα μουσικά όργανα, πρέπει να συγκεντρώνει κάποια χαρακτηριστικά ,για να μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε στην οργανοκατασκευή, ας δούμε μερικά:

·         Resilience: Απαραίτητο στοιχείο για την σωστή απόδοση του καπακιού, είναι η ελαστικότητα, και το ξύλο της ελάτης έχει ελαστικότητα.

·         Grain: Πρόκειται για τα νερά του ξύλου, τα οποία πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφα, όταν τα νερά έχουν ομοιόμορφη κατανομή ονομάζονται ισόβενα.

·         Seasoning:  Η ωρίμανση του ξύλου, είναι από τους σπουδαιότερους παράγοντες, το ξύλο του καπακιού πρέπει να είναι φυσικώς ξηραμένο και πάντα ώριμο.

·         Resonance: Άλλος ένας σπουδαιότατος παράγοντας, πρόκειται για την αντήχηση του ξύλου. Όταν διαλέγουμε τα καπάκια μας, χτυπώντας τα με τα δάκτυλα του χεριού μας κοντά στο αυτί μας, πρέπει να δίνουν έναν ζωντανό ήχο.

·         Cross-grain: Σε υψηλής ποιότητας ξυλεία για καπάκια ,μπορεί να συναντήσουμε σταυρωτά νερά, αυτά θεωρούνται τα καλύτερα καπάκια.

·         Stiffness: Το ξύλο πρέπει ταυτόχρονα να είναι ελαστικό αλλά να διαθέτει και  ακαμψία, καπάκια με μεγαλύτερη ακαμψία δίνουν λαμπρότερο ήχο, τα πολύ μαλακά καπάκια δεν κάνουν για την δουλειά μας.

·         Moisture: Η υγρασία κυμαίνεται μεταξύ 5-11%(γενικά για ξυλεία οργανοποιίας).

   Τα παραπάνω ,είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει η ξυλεία του καπακιού ,για να εξασφαλίσουμε ένα καλό επίπεδο ηχητικής απόδοσης, από εκεί και πέρα η πείρα αποτελεί τον καλύτερο δάσκαλο.


   Στην φωτογραφία No 66, με την ξύστρα καθαρίζω το ξύλο του καπακιού από τα ίχνη πλανίσματος.
Χρήση ξύστρας
Φωτογραφία No 66  Η χρήση της ξύστρας για ξύσιμο καπακιού.
   Στην φωτογραφία No 67, με το πριόνι ράχης κόβω το ξύλο του καπακιού ,σε μήκος που να χωράει την κάτοψη του αρμονικού επιπέδου.
Κοπή πριστοτεμαχίου με πριόνι ράχης
Φωτογραφία No 67  Κοπή του καλύτερου τμήματος του πριστοτεμαχίου ελάτης για το καπάκι.
   Στην φωτογραφία No 68 ,φαίνεται η σχεδίαση της περιφέρειας του καπακιού και το κεντράρισμα της φιγούρας ,για το σχεδιασμό της παταδούρας της.
Κεντράρισμα και σημάδεμα φιγούρας για παταδούρα
Φωτογραφία No 68 Κεντράρισμα φιγούρας και σημάδεμα για παταδούρα.
   Στην φωτογραφία No 69 ,φαίνεται το σκάψιμο της παταδούρας ,που γίνεται πολύ προσεκτικά, αφού πρώτα χαραχθεί η περιφέρεια της φιγούρας με τον χαράκτη ,σε βάθος όσο το πάχος της φιγούρας 0.8mm, στην συνέχεια ,αφαιρείται το ξύλο με στενό σκαρπέλο ξυλογλυπτικής ή με την χρήση mini-router και πάντα με ιδιαίτερη προσοχή.
Σκάψιμο παταδούρας
Φωτογραφία No 69  Σκάψιμο παταδούρας και στρώσιμο με ξύστρα.
   Στην φωτογραφία No 70 ,γίνεται επάλειψη κόλλας επαφής- (βενζινόκολλας) και στην παταδούρα και στην επιφάνεια της φιγούρας, αφήνεται η κόλλα 20 με 30 λεπτά να εξαερωθεί πριν την τοποθέτηση της φιγούρας στην παταδούρα.
Χρήση κόλλας επαφής
Φωτογραφία No 70 Επάλειψη κόλλας επαφής στην παταδούρα.
Στην φωτογραφία No 71, η φιγούρα στην θέση της, συμπιέζεται με το ρολάκι.
Αρχική συμπίεση φιγούρας
Φωτογραφία No 71  Συμπίεση φιγούρας.
      Στην φωτογραφία No 72, εφαρμόζεται πίεση για 24 ώρες, για τέλεια συγκόλληση και αντοχή.
Πρεσάρισμα φιγούρας για τελική συγκόλληση
Φωτογραφία No 72  Πρεσάρισμα φιγούρας για συγκόλληση αντοχής.




Καλή Πρωτοχρονιά και ευτυχισμένο το 2012-τα λέμε σύντομα!!!

Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2011

Ευχές του Luthier School!!!

   Φίλες και φίλοι μου, σας εύχομαι μέσα από την καρδιά μου τώρα στις γιορτές ,να περάσετε όσο πιο όμορφα μπορείτε!!!

Καλά Χριστούγεννα με υγεία και ό,τι άλλο επιθυμείτε!!! Τα λέμε σύντομα...

Ευχές του Luthier

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

Αφιέρωμα στις κόλλες Οργανοποιίας.

Φίλες και φίλοι καλημέρα σας,

   Σήμερα θα μιλήσουμε για τα διάφορα είδη κόλλας, που χρησιμοποιούμε στην κατασκευή ενός μουσικού οργάνου. Από την σημερινή ανάρτηση ,θα ξεκινήσουμε και την παρουσίαση των υλικών οργανοποιίας,ας δούμε λοιπόν τα κυριότερα είδη κόλλας.


Ορισμός της κόλλας: Ως κόλλα, θεωρούμε κάθε ύλη, που έχει ιδιότητες συγκόλλησης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την συγκόλληση διαφόρων υλικών.

Γενικές κατηγορίες κολλητικών υλών:

    Οι κόλλες σε γενικές γραμμές, διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Ζωικές κόλλες, φυτικές κόλλες, συνθετικές κόλλες.

Κόλλες που χρησιμοποιούμε στην οργανοποιία:

I.Ιχθυόκολλα ή ψαρόκολλα:

    Είναι φυσική κόλλα και μάλιστα από τις πιο παλιές κόλλες που έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ. Ονομάζεται και κόλλα μαραγκού, σήμερα χρησιμοποιείται σπάνια στην ξυλοτεχνία και έχει αντικατασταθεί από συνθετικές κόλλες. Ωστόσο, για την οργανοποιία, παραμένει η βασικότερη κόλλα. Στην ουσία ,είναι η μοναδική κόλλα που μπορεί να δουλευτεί με θερμότητα ,στοιχείο απαραίτητο για την κατασκευή σκαφών μπουζουκιού, τζουρά, μπαγλαμά, λαούτου και γενικά σκαφών με ντούγιες.

    Η ψαρόκολλα παρασκευάζεται από πτερύγια και κεφάλια ψαριών ,γιαυτό έχει και το συγκεκριμένο όνομα. Αφού πρώτα αφήσουμε την κόλλα να απορροφήσει το νερό που χρειάζεται, 1 μέρος κόλλα σε 2 ή 3 μέρη νερό, η κόλλα μέσα σε 12 ώρες απορρόφα το νερό και φουσκώνει. Στην συνέχεια την ζεσταίνουμε σε μπαιν-μαρί μέχρι να λιώσει ,προσέχοντας να μην ξεπεράσουμε τους 60 βαθμούς κελσίου. Μια μεγαλύτερη θερμοκρασία παρασκευής, αδυνατίζει την συγκολλητική δύναμη της κόλλας.

   Οι καλοί μάστορες χρησιμοποιούν πάντα αποσταγμένο νερό. Αν την χρησιμοποιούμε τους κρύους μήνες του χειμώνα ,είναι καλό να ζεσταίνουμε τις επιφάνειες προς συγκόλληση ακόμη και με ένα ηλεκτρικό σίδερο,(αμέσως πριν την διάστρωση της κόλλας). Επειδή η κόλλα είναι οργανική, σε περίπτωση μούχλας, πρέπει να καθαρίσουμε καλά το δοχείο μας και να φτιάξουμε άλλη. Ο μάστορας Νίκος Φρονιμόπουλος συμβουλεύει να θερμαίνουμε λίγο κάθε μέρα την κόλλα μας, έστω και αν δεν την χρησιμοποιούμε ,για να μην αναπτύσσονται βακτήρια και μύκητες. * ( Από το βιβλίο του « Ο ΤΑΜΠΟΥΡΑΣ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ Η ΟΡΓΑΝΟΠΟΙΙΑ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΓΑΪΛΑ»

II.Πολυβινυλική κόλλα(PVA):

    Είναι γνωστή και ως λευκή κόλλα. Πρόκειται για συνθετική κόλλα που την βρίσκουμε στο εμπόριο μόνο σε ρευστή μορφή. Υπάρχουν διάφορες κόλλες
PVA, γενικής χρήσης, με αντοχή στην υγρασία, ταχείας πήξεως, για σκληρά και εξωτικά ξύλα, εσωτερικής ή εξωτερικής χρήσης κ.λπ.

    Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε απαραίτητα είναι η θερμοκρασία εφαρμογής, για να μην φτάσει η κόλλα σε μια κατάσταση γνωστή με το όνομα «θερμοκρασία λευκού σημείου». Η θερμοκρασία στην οποία η κόλλα χάνει την συνδετική της δύναμη, είναι μεταξύ 2 και 8 βαθμούς κελσίου, έτσι για να αποφύγουμε αυτήν την κατάσταση, δεν πρέπει να κάνουμε κολλήσεις με θερμοκρασία κάτω των 12 βαθμών κελσίου, η ιδανική θερμοκρασία εφαρμογής είναι γενικά το εύρος 18-20 βαθμοί κελσίου και σχετική υγρασία >60%.

    Για μια καλή συγκόλληση οι επιφάνειες πρέπει να είναι απαλλαγμένες από σκόνες, λίπη, και κάθε είδους ρύπο, ακόμη πρέπει να αφαιρούνται απαραιτήτως παλιά ίχνη κόλλας
PVA, διαφορετικά η συγκόλληση θα είναι αδύναμη. Απλώνουμε την κόλλα ομοιόμορφα και την αφήνουμε για λίγα λεπτά να τραβήξει (να μην πετσιάσει), στην συνέχεια εφαρμόζουμε πίεση για τόσο χρόνο όσο αναφέρεται στην συσκευασία από τον κατασκευαστή, ανάλογα με τον τύπο της κόλλας.

    Οι
PVA κόλλες ανήκουν στην κατηγορία θερμοπλαστικών κολλητικών υλών, δηλαδή με την επίδραση θερμότητας ξηρές στρώσεις κόλλας μαλακώνουν και ρευστοποιούνται ,ενώ πήζουν πάλι με την ψύξη. Η υγρασία του ξύλου να κυμαίνεται στο εύρος 8-12%.

III.Κόλλα επαφής(βενζινόκολλα):

    Σε καθαρές, στεγνές και απαλλαγμένες από σκόνη , λίπη και κάθε άλλο ρύπο , η βενζινόκολλα απλώνεται και στις δύο επιφάνειες και αφήνεται 20 με 30 λεπτά μέχρι σχεδόν να στεγνώσει. Τότε, φέρνουμε σε επαφή τα τεμάχια, η κόλληση πιάνει αμέσως και εφαρμόζουμε πίεση , κάθε μετακίνηση με την κόλλα επαφής είναι αδύνατη αφού έρθουν σε επαφή τα δύο μέρη.

    Η βενζινόκολλα κολλά μεγάλη ποικιλία υλικών όπως: ξύλο, καουτσούκ, δέρμα, τσόχα, φορμάικα, λάστιχο, συνθετικά πλαστικά , φελλό,
MDF, μοριοσανίδες, αφρώδη υλικά κ.λπ., στην οργανοποιία για την κόλληση πλαστικών,(φιγούρες κ.λπ.). Η βενζινόκολλα έχει πολύ μεγάλη αντοχή στην θερμοκρασία ,από -15 έως + 70 βαθμούς κελσίου, επίσης αντέχει στα οξέα στα έλαια και την υγρασία. Η θερμοκρασία εφαρμογής κυμαίνεται σε 18-25 βαθμούς κελσίου.

   Η αρχική συγκόλληση, επιτυγχάνεται σε 40 λεπτά ,αλλά η κόλλα αποκτά την τελική αντοχή της σε 24 ώρες.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Οι βενζινόκολλες είναι επιβλαβείς όταν εισπνέονται, ερεθιστικές και πολύ εύφλεκτες, να λαμβάνονται πάντα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας!

IV.Κυανοακρυλική κόλλα(γνωστή και ως super glue):

   Είναι η κόλλα στιγμής και την χρησιμοποιούμε για κολλήσεις
bindings,inlays και διάφορες άλλες εργασίες. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι καθαρές και στεγνές, η κόλλα απλώνεται στην μία επιφάνεια και εφαρμόζουμε πίεση άμεσα για 10 δευτερόλεπτα έως 1 λεπτό. Η θερμοκρασία εφαρμογής πρέπει πάντα να γίνεται όχι κάτω από 10 βαθμούς κελσίου.

   Υπάρχει και σε μορφή πιο παχύρευστη (
gel). ΠΡΟΣΟΧΗ! Οι κυανοακρυλικές κόλλες είναι ερεθιστικές και κολλάνε στο δέρμα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα! Φοράμε πάντα γάντια.

V.Κόλλα καζεΐνης:

   Η καζεϊνική κόλλα ονομάζεται και ψυχρή κόλλα, αφού η επεξεργασία της δεν γίνεται εν θερμώ όπως στην ψαρόκολλα. Την βρίσκουμε με την μορφή σκόνης και την ανακατεύουμε με νερό ,σε αναλογίες που ορίζει ο κατασκευαστής. Πρόκειται ουσιαστικά για την πρωτεΐνη που υπάρχει στο γάλα, με ειδική επεξεργασία που γίνεται με αλκαλικά διαλύματα αποκτά ιδιότητες συγκόλλησης. Κόλλα καζεΐνης χρησιμοποιείται συνήθως για τις κολλήσεις στο σαντούρι ,εκτός από το καπάκι που κολλιέται με ψαρόκολλα.

   Έχει αντοχή στην θερμότητα αλλά όχι ιδιαίτερη αντοχή στην υγρασία, ποσότητα καζεΐνης που ξεχειλίζει κατά το πρεσάρισμα των επιφανειών, πρέπει να απομακρύνεται αμέσως, γιατί δημιουργεί λεκέδες σε ορισμένα ξύλα.

VI.Κόλλα εποξικής ρητίνης:

   Ισχυρή κόλλα με βάση τις εποξικές ρητίνες, έχει μεγάλη αντοχή στην υγρασία και την θερμότητα. Αποτελείται από την ρητίνη και τον σκληρυντή που αναμιγνύονται πριν την χρήση. Κολλά μεγάλη ποικιλία ανόμοιων υλικών. Ορισμένα εποξικά μπορεί να είναι επιβλαβή για την υγεία.

VII.Κόλλα αλιφατικής ρητίνης(AR):

   Ρευστή κόλλα παρεμφερής με τις
pva ,με ιδιαίτερη αντοχή στην θερμότητα και στην υγρασία, επίσης οι κόλλες (AR) δίνουν πιο σταθερές συγκολλήσεις και ειδικά σε περιοχές των μουσικών οργάνων ,που βρίσκονται κάτω από ιδιαίτερη πίεση. Η κόλλες αλιφατικής ρητίνης λέγονται και κίτρινες κόλλες.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

• Στην οργανοποιία, με την ψαρόκολλα και τις
pva κόλλες άσπρες και κίτρινες κολλάμε τα περισσότερα μέρη των μουσικών οργάνων.

•Οι κυανοακρυλικές και οι εποξικές κόλλες χρησιμοποιούνται κυρίως για επισκευές.

•Για κολλήσεις φύλλων καπλαμά ,περνάμε την κόλλα (
pva) με ένα πινέλο σταυρωτά και κολλάμε πριν η κόλλα αρχίσει να πετσιάζει.

• Οι κόλλες επαφής περνιούνται καλύτερα με λεπτή οδοντωτή σπάτουλα, αφήνουμε τον ανάλογο χρόνο εξαέρωσης, όταν ακουμπάμε με το δάκτυλο δεν πρέπει να σηκώνει ίνες.

•Όταν αγοράζουμε αδιάβροχες κόλλες να κοιτάμε στην συσκευασία για τα διακριτικά
D3 ή D4.

•Για να μην ξεραίνεται η κόλλα μέσα στο δοχείο της, δεν αρκεί μόνο να κλείνουμε το καπάκι της, θα πρέπει να σκουπίζουμε καλά την μύτη του σωληναρίου από τα υπολείμματα ρευστής κόλλας και μετά να βιδώνουμε το πώμα.

•Για μια ισχυρή συγκόλληση, οι επιφάνειες πρέπει να είναι καθαρές και απαλλαγμένες από λίπη και σκόνες. Επειδή τα ξύλα τρίβονται με γυαλόχαρτα πριν την κόλληση, τα ξυλομόρια σκόνης πρέπει να ξεσκονίζονται με ένα πινέλο και η επιφάνεια να περνιέται με έναν διαλύτη που εξατμίζεται γρήγορα, όπως φωτιστικό οινόπνευμα ή διαλυτικό νίτρου. Με τον διαλύτη μπορούμε να αφαιρέσουμε και τα τελευταία ίχνη λίπους. Αφού εξατμιστεί εντελώς είμαστε έτοιμοι να απλώσουμε την κόλλα.

•Οι συγκολλημένες επιφάνειες, μπορούν να δεχτούν φορτίο, μετά το πέρας του χρόνου που αναφέρουν οι κατασκευαστές των κολλητικών υλών. Ο χρόνος αυτός μεταβάλλεται ανάλογα τον τύπο της κόλλας αλλά και τις συνθήκες περιβάλλοντος. Ανάλογα με τον τύπο της κόλλας(φυσική ή συνθετική) ,πρέπει να ολοκληρωθούν οι αντιδράσεις κόλλησης και να σκληρύνει πλήρως. Οι περισσότεροι κατασκευαστές θεωρούν πως μια κόλλα ωριμάζει σε χρονικό διάστημα τουλάχιστον 24 ωρών.

•Να απορρίπτουμε τις συσκευασίες των κολλητικών υλών σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή, γιατί πολλές κόλλες περιέχουν ουσίες που βλάπτουν το περιβάλλον.

•Να μην ξεχνάμε πως και οι κόλλες έχουν ημερομηνία λήξης, πολυκαιρισμένες κόλλες δεν κάνουν πια για την δουλειά μας.

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2011

Κατασκευή Μπαγλαμά-Baglama construction 11.


Στην σημερινή ανάρτηση θα δούμε τα παρακάτω θέματα:

·        Κοπή φωλιάς για την φίλιαση,(θηλύκωμα-ενσφήνωση) του δοντιού(μόρσου) του μπράτσου.
·        Έλεγχος καλής εφαρμογής του μόρσου στην μορσότρυπα.
·        Κόλληση του μόρσου.
·        Κατασκευή παταδούρας για την κόλληση του αρμονικού επιπέδου(καπακιού).

ENOTHTA B (ΜΠΡΑΤΣΟ ΜΠΑΓΛΑΜΑ)

ΒΗΜΑΤΑ 13-14 (ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΟΡΣΟΤΡΥΠΑΣ-ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ ΜΟΡΣΟΥ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΤΑΔΟΥΡΑΣ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΡΜΟΝΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ)
  
   Στις φωτογραφίες No61-65,φαίνονται όλες οι απαραίτητες εργασίες, για να κατασκευάσουμε μια γερή φίλιαση και να κολλήσουμε το μπράτσο στο σκάφος του μπαγλαμά ,με εξαιρετική συναρμογή και αντοχή, αρκεί να προσέξουμε κάποια βασικά πράγματα:

1)      Όλες οι γραμμές κοπής πρέπει να χαράζονται με τον χαράκτη(γραφίδα), ώστε το πριόνι να οδηγείται εντός των ορίων κοπής.

2)      Η μορσότρυπα κόβεται με το πριόνι ,στην συνέχεια με πολύ προσοχή, αδειάζεται με το σκαρπέλο και διαμορφώνεται με την λίμα.
3)      Το μόρσο(δόντι) του μπράτσου, πρέπει να ταιριάζει με ακρίβεια στην μορσότρυπα , αυτό το πετυχαίνουμε με την ακρίβεια που πρέπει να έχουμε στις μετρήσεις μας και στα δύο κομμάτια.

4)      Το μόρσο σφηνώνει στην μορσότρυπα ,αφήνοντας ένα ελάχιστο αρμό για την κόλλα.
5)      Πριν την κόλληση ,πρέπει να ελέγχουμε την καλή συναρμογή μόρσου και μορσότρυπας και να ευθυγραμμίζουμε το μπράτσο.

6)      Αφού τελειοποιήσουμε μόρσο και μορσότρυπα, καθαρίζουμε πλήρως τις επιφάνειες κόλλησης από σκόνες, αλείφουμε κόλλα με ένα πινελάκι και σφηνώνουμε το μπράτσο.

7)      Αφήνουμε την κόλλα να ξεραθεί πολύ καλά για 24 τουλάχιστον ώρες ,μέχρι να προχωρήσουμε στις επόμενες εργασίες.

8)      Μετά την επιτυχή κόλληση του μπράτσου, διαμορφώνουμε την παταδούρα, για την κόλληση του καπακιού που θα ακολουθήσει στην επόμενη ενότητα.
  
   Φυσικά ,η κοπή της μορσότρυπας μπορεί να γίνει και με την χρήση φρέζας- ρούτερ,με αντίστοιχη φρεζοκεφαλή σχήματος χελιδονοουράς,όμως ένας Luthier πρέπει να είναι σε θέση να μπορεί να κατασκευάσει ένα όργανο από την αρχή μέχρι το τέλος,με εργαλεία χειρός,αυτή είναι εξάλλου και η μαγεία της χειροποίητης δουλειάς.

   Τέλος ,πάντα πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες ασφαλούς χρήσης των εργαλείων ,όπως πολλές φορές έχουμε αναφέρει στις αναρτήσεις εργαλειοχρησίας.

   Στην φωτογραφία No 61,με το πριόνι ράχης κόβω την μορσότρυπα στις γραμμές που έχω χαράξει με την γραφίδα.
Κοπή μορσότρυπας με πριόνι ράχης
Φωτογραφία No 61 Η κοπή της μορσότρυπας.

Στην φωτογραφία No 62,με χρήση σκαρπέλου αδειάζω την μορσότρυπα.
Άδειασμα της μορσότρυπας με σκαρπέλο
Φωτογραφία No 62 Το άδειασμα της μορσότρυπας.

   Στην φωτογραφία No 63, ελέγχω την καλή εφαρμογή της φίλιασης και την ευθυγραμμία του μπράτσου με το αλφάδι.
Έλεγχος σωστής συναρμογής του μόρσου
Φωτογραφία No 63  Έλεγχος πριν την συγκόλληση.

Στην φωτογραφία No 64,φαίνεται η συγκόλληση του μόρσου.
Η συγκόλληση του μόρσου
Φωτογραφία No 64 Η συγκόλληση του μόρσου.

   Στην φωτογραφία No 65, μετά το πλήρες στέγνωμα της κόλλας, κατασκευάζω την παταδούρα για την σωστή εφαρμογή του καπακιού.
Κατασκευή παταδούρας
Φωτογραφία No 65  Διαμόρφωση παταδούρας για καπάκι.
  
   Σε επόμενη ανάρτηση, θα ξεκινήσουμε την ενότητα καπακιού,ένα από τα σημαντικότερα μέρη ενός έγχορδου μουσικού οργάνου. Γεια και χαρά!

Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2011

Οργανογνωσία-Μάθημα (2).Η Βιόλα-Viola.

Φίλες και φίλοι γεια και χαρά σας και καλό μήνα,

   Στην συνέχεια των μαθημάτων της οργανογνωσίας, σήμερα,  θα μιλήσουμε για την βιόλα. Στο προηγούμενο μάθημα γνωρίσαμε το βιολί, η βιόλα σαν μέγεθος είναι το αμέσως επόμενο μεγαλύτερο έγχορδο μουσικό όργανο με δοξάρι, που συναντούμε στην συμφωνική ορχήστρα. Η βιόλα θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ένα μεγάλο βιολί, είναι δε κατά 1/7 μεγαλύτερη του βιολιού και φυσικά δίνει βαρύτερο ήχο.

   Παίζεται όπως το βιολί, έχει το ίδιο σχήμα με το βιολί, αλλά κουρδίζεται πέντε νότες χαμηλότερα, το κούρδισμα γίνεται σε διαστήματα πέμπτης,(Ντο-Σολ-Ρε-Λα). Το Ντο μας το δίνει η τέταρτη χορδή και αντιστοιχεί στο Ντο που βρίσκουμε στο κλειδί του φα ,στο δεύτερο διάστημα. Ο ήχος που μας δίνει η βιόλα είναι βαθύτερος και ιδιαίτερα γλυκός. Οι ανοικτές χορδές της βιόλας μας δίνουν την έκταση του τσέλου κατά μία ογδόη ψηλότερα.

   Η βιόλα, σαν μουσικό όργανο, έχει χρησιμοποιηθεί για ρυθμική και αρμονική υποστήριξη, στην συμφωνική ορχήστρα, κυρίως στους προκλασσικούς και κλασσικούς χρόνους ,έδινε τους φθόγγους της αρμονίας. Σαν σολιστικό όργανο ,έχει έναν πλούσιο, βαθύ και μυστηριώδη ήχο και στα νεώτερα χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί και σε αντιστικτικά και μελωδικά σόλο. Εκτός από τη συμφωνική ορχήστρα ,την συναντούμε και σε μουσική δωματίου, με ιδιαίτερη έμφαση εμφανίζεται στα κουαρτέτα.

   Η βιόλα προέρχεται από το μουσικό όργανο(viola da braccio), ένα παλιότερο όργανο που στηριζόταν στον ώμο. Τα παλιά χρόνια οι πρώτες κατασκευές βιόλας είχαν πολύ χονδρότερες χορδές από τις σύγχρονες βιόλες- και πιο χαλαρές- δίνοντας έτσι έναν ιδιαίτερα βαθύ και μουντό ήχο.

   Μεγάλοι συνθέτες έγραψαν για την βιόλα, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συμφωνία του Μπερλιόζ-«Ο Αρόλδος στην Ιταλία», άλλο ένα ορχηστρικό σόλο αυτήν την φορά είναι ο «Δον Κιχώτης» του Ρίχαρντ Στράους.

   Διάσημοι σολίστ: Γιούρι Μπασμέτ, Λάιονελ Τέρτις, Κιμ Κασκασιάν. Πληροφοριακά, το μεγαλύτερο ποσό που δόθηκε ποτέ για αγορά βιόλας, ήταν το 1984 στο Λονδίνο 129.600 λίρες!

Στην φωτογραφία No 1 μπορείτε να δείτε μια σύγχρονη βιόλα.

Η βιόλα
Φωτογραφία No 1 Η βιόλα.

Πηγές:
Τα θεωρητικά της Μουσικής Αρ. 6 ΟΡΓΑΝΟΓΝΩΣΙΑ και στοιχεία από την ενορχήστρωση, του Μανώλη Καλομοίρη, Μουσικός εκδοτικός οίκος Μιχαήλ Γαϊτάνος.

Τα Μουσικά όργανα παλιά και νέα -εκδόσεις MOS.

Να είστε καλά,τα λέμε σύντομα!

Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2011

Κατασκευή Μπαγλαμά-Baglama construction 10.

Καλησπέρα σας,

   Στην σημερινή ανάρτηση θα μελετήσουμε τα παρακάτω θέματα:
  • Πλάνισμα μπράτσου στρώσης καθαριότητας.
  • Χάραξη και κοπή φαλτσογωνιάς για την κόλληση του καράβολα του μπαγλαμά.
  • Χάραξη και κοπή αρσενικού μόρσου μπράτσου μπαγλαμά.
  • Κόλληση καράβολα μπαγλαμά.
  • Κόλληση αυτιών καράβολα.
  • Κοπή σχεδίου καράβολα.
ΕΝΟΤΗΤΑ Β (ΜΠΡΑΤΣΟ ΜΠΑΓΛΑΜΑ)

ΒΗΜΑΤΑ 11-12 (ΠΛΑΝΙΣΜΑ ΜΠΡΑΤΣΟΥ ΜΠΑΓΛΑΜΑ-ΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΚΟΠΗ ΦΑΛΤΣΟΓΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΚΟΛΛΗΣΗ ΚΑΡΑΒΟΛΑ ΜΠΑΓΛΑΜΑ-ΧΑΡΑΞΗ ΚΑΙ ΚΟΠΗ ΑΡΣΕΝΙΚΟΥ ΜΟΡΣΟΥ-ΚΟΛΛΗΣΗ ΚΑΡΑΒΟΛΑ-ΚΟΛΛΗΣΗ ΑΥΤΙΩΝ ΚΑΡΑΒΟΛΑ-ΚΟΠΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΡΑΒΟΛΑ)

   Στην φωτογραφία No 51, πλανίζω την επιφάνεια του μπράτσου για να αφερεθεί μια λεπτή στρώση ξύλου ,ώστε να καθαρίσει το μπράτσο από τα υπολείμματα ξεραμένης κόλλας, από την κόλληση των τεμαχίων του μπράτσου.
Χρήση πλάνης για στρώση καθαριότητας
Φωτογραφία No 51 Πλάνισμα για στρώση καθαριότητας.

   Στην φωτογραφία No 52, φαίνεται η χάραξη της φαλτσογωνιάς, για την κοπή του φάλτσου που χρειάζεται για την κόλληση του καράβολα. Στον συγκεκριμένο μπαγλαμά η κλίση είναι 11 μοίρες.
Χάραξη φάλτσου με την φαλτσογωνιά για κλίση καράβολα
Φωτογραφία 52 Χάραξη φάλτσου κεφαλής μπαγλαμά.

   Στην φωτογραφία No 53 ,με την σεγάτσα αλεποουράς κόβω την φαλτσογωνιά, ακριβώς στην γραμμή που σημάδεψα πριν.
Κοπή φάλτσου με σεγάτσα αλεποουράς
Φωτογραφία No 53 Κοπή φάλτσου κεφαλής μπαγλαμά.

   Στην φωτογραφία No 54 ,τα δύο τεμάχια που προέκυψαν από την κοπή, πλανίζονται για την καλή συναρμογή της κόλλησης του καράβολα.
Πλάνισμα για καλή εφαρμογή του καράβολα
Φωτογραφία No54 Πλάνισμα επιφανειών για καλή συναρμογή.

   Στην φωτογραφία No 55, φαίνεται η σχεδίαση του δοντιού (μόρσου) ,που αργότερα θα φιλιάσει στον τάκο του μπαγλαμά ,κατά την κόλληση του μπράτσου στο σκάφος του οργάνου.
Το μόρσο
Φωτογραφία No 55 Η σχεδίαση του μόρσου.

   Στην φωτογραφία No 56, φαίνεται η κοπή του μόρσου στις γραμμές χάραξης. Το μόρσο έχει μήκος 40mm(χιλιοστά).
Η κοπή του μόρσου
Φωτογραφία No 56 Η κοπή του μόρσου.

   Στην φωτογραφία No 57 ,αλείφω με κόλλα τις επιφάνειες συναρμογής του καράβολα και ακολουθεί η κόλληση του.
Διάστρωση κόλλας για την συγκόλληση του καράβολα
Φωτογραφία No 57 Διάστρωση κόλλας για συγκόλληση κεφαλής μπαγλαμά.

   Στην φωτογραφία No 58 ,κολλάω τον καράβολα με την χρήση σφιγκτήρων. Ο συγκεκριμένος τρόπος κόλλησης ,εξασφαλίζει μηδενικό γλίστρημα των επιφανειών κατά το πρεσάρισμα.
Κόλληση του καράβολα με την χρήση σφιγκτήρων
Φωτογραφία No 58  Η κόλληση της κεφαλής του μπαγλαμά.

Στην φωτογραφία No 59, κολλάω τα αυτιά του καράβολα από ξύλο καρυδιάς.
Κόλληση αυτιών του καράβολα
Φωτογραφία No 59 Η κόλληση των αυτιών της κεφαλής.

Στην Φωτογραφία No 60 ,φαίνεται η κοπή του σχεδίου του καράβολα με τον σεγοφόρο.

Κοπή σχεδίου καράβολα με τον σεγοφόρο
Φωτογραφία No 60 Κοπή σχεδίου κεφαλής μπαγλαμά.
 ΠΡΟΣΟΧΗ: Όλες οι κολλήσεις πρέπει να μένουν από 24 έως 48 ώρες πριν προχωρήσουμε σε επόμενα στάδια επεξεργασίας ,για να πετύχουμε την καλύτερη δυνατή ποιότητα συγκόλλησης.

  Σε επόμενη ανάρτηση ,θα σας δείξω πως να κατασκευάζετε την φωλιά για το μόρσο ,καθώς και την συγκόλληση του μπράτσου στο σκάφος του μπαγλαμά. Αν έχετε οποιεσδήποτε απορίες γράψτε ελεύθερα στα σχόλια. Γειά και χαρά σας!

Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2011

Θεωρία Μουσικής - Μάθημα (2).


Φίλες και φίλοι γεια και χαρά σας,

   Με την σημερινή ανάρτηση, συνεχίζουμε το ταξίδι μας στον κόσμο της Μουσικής ,με την μελέτη των θεωρητικών της.

   Σκέφτηκα πως θα ήταν πιο ευχάριστο να σας παρουσιάσω την θεωρία της Μουσικής, με την μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων ,ώστε να μπορείτε να βρίσκετε λύση στις απορίες σας και να εμπλουτίζετε τις γνώσεις σας γρήγορα, μεθοδικά, αποτελεσματικά αλλά και ευχάριστα.

   Ας ρίξουμε μια ματιά στις ερωτήσεις-θέματα που θα  αναλύσουμε σήμερα:

·         Ορισμός Μουσικής.

·         Η πρώτη ύλη της Μουσικής.

·         Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ήχων.

·         Η έννοια της μελωδίας.

·         Η αρμονία.

·         Ονομασία ήχων της Μουσικής.

·         Οι φθόγγοι στην Μουσική.

·         Τα σύμβολα των φθόγγων.

·         Το  πεντάγραμμο.


(Οι ερωτήσεις θα γράφονται με αύξουσα σειρά για διευκόλυνση της μελέτης).

1.      Τι είναι η Μουσική;

   Μουσική είναι η τέχνη και επιστήμη, του κατάλληλου συνδυασμού των ήχων, για την παραγωγή μελωδίας και αρμονίας(συνήχησης).

2.      Ποια είναι η πρώτη ύλη της Μουσικής;

    Η πρώτη ύλη της Μουσικής είναι ο ήχος, ένα είδος ενέργειας που παράγεται από τις ταλαντώσεις (δονήσεις) των σωμάτων. Κάθε ήχος δημιουργεί και το ανάλογο ακουστικό αίσθημα.

3.      Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ήχου;

                    I.            Το ύψος ή οξύτητα: Δηλαδή το ακουστικό αίσθημα που δημιουργείται από ήχους που έχουν διαφορετική συχνότητα. Υπάρχουν οξείς-μέσοι και βαρείς ήχοι. Η συχνότητα είναι η ταχύτητα (αριθμός)των ταλαντώσεων των σωμάτων ανά δευτερόλεπτο. Όσο περισσότερες είναι οι ταλαντώσεις τόσο οξύτερος είναι ο ήχος ,ενώ όσο λιγότερες είναι οι ταλαντώσεις τόσο βαθύτερος είναι ο ήχος που παράγεται. Ο οξύς ήχος λέγεται και υψηλός ενώ ο βαθύς λέγεται και χαμηλός.

                  II.            Η ένταση: Η ένταση του ήχου εξαρτάται από το πλάτος των ταλαντώσεων των σωμάτων, το μεγαλύτερο πλάτος δίνει ήχο με μεγαλύτερη ένταση και το αντίστροφο.

                III.             Η χροιά: Είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχει ο ήχος ίδιας οξύτητας ,παραγόμενος από διαφορετικές πηγές. Η χροιά μας βοηθάει να ξεχωρίζουμε τις φωνές,(ανδρική-γυναικεία-παιδική), αλλά και τα μουσικά όργανα μεταξύ τους. Η χροιά για παράδειγμα, μας βοηθάει να ξεχωρίζουμε τον ήχο ενός βιολιού από τον ήχο ενός πιάνου και ας μην βλέπουμε τα συγκεκριμένα μουσικά όργανα ,την ώρα που παίζονται από τους μουσικούς.

                IV.            Η διάρκεια: Εξαρτάται από το πόσο διαρκεί η αιτία που παράγει τον ήχο, στην Μουσική η διάρκεια των ήχων εξαρτάται από την αξία των φθογγοσήμων(ολόκληρα, μισά, τέταρτα, όγδοα κ.λπ).

4.      Τι είναι η μελωδία;

   Είναι ο  έντεχνος συνδυασμός των ήχων ,όπου ο κάθε ήχος ακούγεται ξεχωριστά.

5.      Τι είναι η Αρμονία;

   Είναι η επιστήμη, που ασχολείται με την μελέτη του κατάλληλου συνδυασμού των ήχων ,που ηχούν ταυτόχρονα(συνηχούν). Οι ήχοι αυτοί πρέπει να είναι το ολιγότερο τρεις.

6.      Πως ονομάζονται οι ήχοι στην Μουσική;

   Ονομάζονται φθόγγοι ή νότες.

7.      Πόσοι είναι οι φθόγγοι στην Μουσική και πως ονομάζονται;

   Είναι επτά: ΝΤΟ-ΡΕ-ΜΙ-ΦΑ-ΣΟΛ-ΛΑ-ΣΙ

8.      Πως ονομάζονται τα σύμβολα των φθόγγων; 

   Ονομάζονται φθογγόσημα και γράφονται επάνω στο πεντάγραμμο. 

9.  Τι είναι το πεντάγραμμο;

   Το σύνολο πέντε γραμμών και τεσσάρων διαστημάτων , ίσων και παράλληλων μεταξύ των. Στο πεντάγραμμο γράφονται οι φθόγγοι της Μουσικής με την μορφή των φθογγοσήμων.


Καλή εβδομάδα,τα λέμε σύντομα!